Prim borcunu ödemeyen esnafın hizmetleri silinecek
30 MART seçimlerinden sonra, esnaf ve sanatkârları ilginç bir sürpriz bekliyor.
Bu sürpriz sadece, onları değil, prim borcunu ödemeyen tüccarları, serbest meslek erbabını ve şirket ortağı Bağ-Kur’luları da kapsıyor.
Nisan ayında çıkartılması beklenen “Torba Yasa” ile Bağ-Kur prim borcu olanlara “üç ay süre” tanınacak. Bu süre zarfında prim borçlarını ödemeyen esnafın, hizmetleri de prim borcu da silinecek.
HİZMET SİLİNMESİ NE ANLAMA GELİYOR?
Bağ-Kur (4/b) kapsamında sigortalı olan ve prim borcu bulunan esnaflar ve diğerlerinin, birikmiş borçları 12 ay ve daha fazla süreyi kapsıyorsa;
1. Kendilerine “üç aylık bir ödeme süresi” tanınacak. Örneğin 3.5 yıllık prim borcu olarak, 12 bin lira prim borcu biriken bakkal Nuri Dayı’nın, bu borcunu üç ay içinde kapatması gerekiyor.
2. Nuri Dayı bu borcunun tamamını üç ay içinde ödeyerek kapatmazsa, hem prim borcu hem de sigortalılık süresi yani 3.5 yıllık hizmeti silinecek.
3. Primi 9.000 günden eksik olup emekliliğe esas hizmetleri silindiği için de bir türlü emekli olamayacak!
İşte, “Torba Yasa” ile esnafa gelen sürpriz(!) bu..
4. Nuri Dayı’yı bekleyen bir “sevimsiz haber” daha var; kendisi ve ailesi, hasta olmayacak. Nedenine gelince, borcu olan esnafa “sağlık hizmeti” de yok!
Borcunu taksitlendirir ve öderse sorun yok. Aksi takdirde, hastane de yok doktor da..
NURİ DAYI SSK’LI OLSAYDI
Nuri Dayı, kendi adına bağımsız çalışmasaydı da SSK’lı (4/a’lı) olsaydı, durum farklı olacaktı.
SSK’lıların, primleri işverence ödenmese dahi, “belli bir yaşı ve hizmeti doldurmaları” koşuluyla emekli olabiliyorlar.
Bu gün itibariyle, ilk defa 23 Kasım 1986’dan önce işe başlayan ve 5.300 gün prim ödeyen bir SSK’lı, 49 yaşında “emekli” olabiliyor. SSK’lıdaki 5.300 günlük süre, aynı tarihte işe başlayan Bağ-Kur’lu esnaf ve sanatkâr için 9.000 günden aşağı olamıyor.
SSK’lılar, Bağ-Kur’lulardan farklı olarak, primleri ödenmese dahi, sağlık hizmetlerinden ailece yararlanabiliyorlar.
NURİ DAYI’YA BİR FORMÜL
Sosyal Güvenlik Kurumu, Nuri Dayı’ya;
“Sildiğim prim süresinin karşılığını, paran olduğunda, o günkü şartlarda ödersen, sigortalı hizmetlerine eklerim” diyor.
Nuri Dayı’nın emeklilik süresi geldiyse, “parayı ödemezsen emekli etmem” diyor.
Nuri Dayı; “Beni emekli edin, prim alacağınızı da emekli aylığımdan kesin” derse, o da kabul edilmiyor!
Peki.. formül ne?
Nuri Dayı, SSK’lı olarak tanıdığı bir işyerinde sigortalı çalışacak. İsterse, işini de devam ettirecek. Bu durumda SSK, Bağ-Kur’un önüne geçecek. Yani SSK primi ödendiğinden Bağ-Kur’a prim ödemeyecek.
9.000 gün prim ödemesine de gerek kalmadan, SSK’ya en az 1.260 gün daha prim ödemesi şartıyla, daha önce emekli olabilecek ve daha fazla aylık alabilecek. (Primi ödenen son 7 yılda, fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bağ-Kur’dan sonra SSK’ya 1.260 gün prim ödeyen SSK şartlarıyla emekli olur.)
Sosyal güvenlik kurumları, “tek çatı” altında birleşti ama teoride öyle..
Pratikte, genellikle SSK’lılar, Bağ-Kur’lulardan, Emekli Sandığı (4/c) mensubu memurlar da SSK’lılardan ve Bağ-Kur’lulardan daha avantajlılar..
Şükrü KIZILOT - HÜRRİYET
