5.5 milyon prim borçlusuna büyük fırsat
Torba yasayla, hiç gelir testine girmediği için sigorta prim borcu çıkarılan 5.5 milyon kişiye bir şans tanındı. 1 Ekim itibarıyla 7 ay içinde teste girenlerin aylık geliri 378 liranın altında çıkarsa, tüm borçları silinecek, primini devlet ödeyecek. Sağlık hizmeti de ücretsiz olacak.
Torba yasayla Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) ait borçlar yeniden yapılandırılıyor. Yapılandırma 30 Nisan 2014 tarihinden önceki Bağ-Kur, SSK, genel sağlık sigortası (GSS), idari para cezaları da dahil tüm prim borçlarını, gecikme zammını, gecikme faizini kapsıyor. Burada en çok mağdur olanlar genel sağlık sigortası prim borcunu haberi olmadığı için veya farklı nedenlerle ödemeyenler. Çünkü bu kişilere binlerce lira para cezası çıkarıldı. Borcu olanlar da sağlık hizmeti alamadı.
10 milyarın üzerinde borç
Konu neydi? 1 Ocak 2012'den itibaren 'yeşil kart'tan genel sağlık sigortasına geçilmişti. Bu sistemle sosyal güvencesi olmayan 12.5 milyon vatandaşın gelir testi yaptırması gerekiyordu. Test yaptırmayanlara 'İki asgari ücretten fazla kazanıyor' diye en yüksek prim (272 lira) uygulandı. Bu nedenle uygulamanın başladığı günden beri kişi başına borç 8700 liraya ulaştı. Teste 5.5 milyon kişi girmedi ve bunların birikmiş borcu ceza ve faiziyle 10 milyar lirayı aştı.
Hangi borçlar kapsama giriyor?
Yapılandırma kapsamına, 2014 yılı Nisan ve önceki aylara ait olup da 11 Eylül 2014 tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan genel sağlık sigortası prim borçları giriyor. Dolayısıyla 2014 yılı Mayıs veya sonraki aylara ait prim borçları yapılandırma kapsamı dışında.
Yapılandırma nasıl olacak?
Gelir testi yaptırmayanlar Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine başvurup gelir testini yaptıracak. Test yaptıranların borçlarına ait gecikme zam ve cezaları silinecek. Bunun yerine borç asıllarına (anaparaya) ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 11 Eylül 2014'e kadar geçen süre için enflasyon farkı eklenecek.
Başvuru ne zaman yapılacak?
Gelir testine girmeyenlere 31 Mart 2015'e kadar (7 ay) süre tanındı. Bakanlar Kurulu'nun süreyi 6 ay uzatma yetkisi var. Teste girenlerin borcu tespit edilen gelir esas alınarak hesaplanacak. Borçlar 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödenebilecek. Taksitler her ay değil, iki ayda bir ödenecek. Prim borcu aslının tamamını 1 Ekim 2014'ten itibaren 8 ay içinde (30 Nisan 2015'e kadar) ödeyenler sadece borcun aslını ödeyecek. Yani faiz ve masraf eklenmeyecek. Taksit yaptıranların da ilk taksiti 30 Nisan 2015 tarihi mesai bitimine kadar ödemesi gerekiyor.
Kimler hiç para ödemeyecek?
Mevcut uygulamaya göre; gelir testi sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri 378 liradan az olduğu tespit edilen kişiler prim ödemiyor. Yani bu kişiler bir nevi yeşil kart kapsamında kabul edilip primleri devlet tarafından ödeniyor. Dolayısıyla gelir testine girip aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri 378 liradan az çıkanların sigorta prim borçları da silinecek. Eğer kişi başına gelir 378 lirayı aşıyorsa gelirine göre; her ay SGK'ya en az 45 TL, en yüksek 272 lira prim ödenecek.
Ne zaman ücretsiz sağlık hizmeti alınacak?
Genel sağlık sigortalısı olup borcu olduğu için devlet destekli sağlık hizmetinden yararlanamayanlar; 2014 Mayıs veya sonrası aylara ait SGK'ya 60 günden fazla prim ve borcunun bulunmaması şartıyla, önceki ay ve dönemlere ait borçlarını tamamen ödemeleri veya bu yapılandırma kapsamında borçlarını taksitlendirmişlerse 'ilk taksiti ödemeleri halinde', kendileri ve baklamla yükümlü olduğu kişiler sağlık yardımı alma hakkına kavuşacak. Bu hakkın kaybolmaması için taksitlerin düzenli ödenmesi gerekiyor.
4 kişilik bir ailenin aylık toplam geliri 1512 liranın altındaysa bu kişiler sigorta primi ödemeyecek.
Kaynak: POSTA
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİLİK HESAPLAMA
Ali ÖZTÜRK Ekonomist
SGK Sorularınız İçin Yazın:
SSK ve Bağ-kur Emeklilik Hesaplama
En erken nasıl emekli olacağınızı öğrenmek ister misiniz?
