Babanız 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir
Soru: Babam 1961 doğumlum. 1981-1983 arası 18 ay askerlik yapmış. 1983’de ilk SSK girişi bulunmakta. Parça parça toplam 3150 gün prim ödemesi var. Şuan çalışmak da. Askerliğini ödersek 3600 ile ileri yaştan emekli olma koşulları nedir?
Hüseyin IŞIK
Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Babanız 450 gün daha prim ödeyerek(veya askerliğini borçlanarak) toplam prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2021’de 60 yaşınız dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Az sayıda çalışanın alabildiği kıdem tazminatı sorununun çözümü için kollar sıvandı. Herkes tazminata kavuşacak. İşten atılan personele de parası ödenecek.
Hükümet, kıdem tazminatı sorununun çözümünü öncelikleri arasına aldı. Çalışan herkesin kıdem tazminatı alması hedefleniyor. Hükümet programındaki öncelikler arasında Kıdem Tazminatı Fonu'nun kurulması da yer alıyor. Kıdem tazminatı sorununun çözümü için çalışma yapılacağı, Ak Parti'nin seçim beyannamesinde de yer aldı. Beyannamede, "Kıdem tazminatı sistemi için sosyal taraflarla istişare içinde gerekli düzenlemeleri yapacağız" denildi.
İşçi ve işveren kesimleriyle mutabakat sağlanması halinde, bireysel hesaba dayanan bir kıdem tazminatı sistemi getirilecek. Sistemin şöyle olması bekleniyor: * Her çalışan için bir bireysel hesap açılacak. Bu hesaba her ay işveren tarafından kıdem tazminatı ödeneği yatırılacak.
* Bu paranın hangi fonlarda değerlendirileceğine çalışan kendisi karar verecek. Ama çalışan bir tercihte bulunmazsa, hesabında biriken paranın asgari yüzde 40'ı kamu borçlanma araçları veya kira sertifikalarını içeren bir fonda değerlendirilecek. * Çalışan istediği zaman işveren tarafından kendi hesabına aktarılan kaynağı ve nemalanma durumunu görebilecek. * İşten ayrılma veya iş değiştirme durumunda aynı hesap üzerinden çalışanın kıdem tazminatı hakkı devam edecek. * 1 gün bile çalışanın kıdem tazminatı hakkı olacak. Sadece işten çıkartılanlar değil, istifa edenler de kıdem tazminatı alabilecek. * Patron iflas etse de çalışan kıdem tazminatını alacak. * Biriken parayı işçi belli bir süre boyunca çekemeyecek. Bazı hallerde erken çekme imkanı tanınacak.
Kıdem Tazminatı Fonu'nun kurulması nedeniyle mevcut çalışanların hak kaybı olmayacak. Bu kişiler isterlerse mevcut sistemde kalacak. Çalışan ile işverenin uzlaşması durumunda ise yeni sisteme geçiş mümkün olabilecek.
Annem Bağ-Kur emeklisi. Ablam Emekli Sandığından emekli idi, 2013 yılında vefat etti. Ablamın iki çocuğu var. Kızı, 29 yaşında ve sigortalı olarak çalışıyor, annesinin maaşından alıyor. Oğlu üniversiteyi bitirdi, 22 yaşında maaşı kesildi. Ablamın eşi sağ ve o da maaş alıyor. Annem bundan faydalanabilir mi, faydalanırsa eşinin ve kızının faydalandığı maaş miktarı değişir mi? Sevil B.
Ölen Emekli Sandığı iştirakçisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi olmayan dul ve muhtaç annesine aylık bağlanıyor. 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net tutarından (bugün için 910,43 TL’den) daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmayanlar muhtaç sayılıyorlar.
Anneniz dul ve bu gelir kriterine göre muhtaç sayılıyorsa, vefat eden kızından aylık bağlanabilir. Annenize aylık bağlanması halinde, ablanızın eşinin ve kız çocuğunun aylık miktarları değişmez.
Soru: Babam 2 Şubat 1964 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1989 olup, 4350 gün prim ödemesi var. İşten çıktıktan sonra bir daha çalışmak istemedi. Daha sonra bir sakatlık geçirdi ve sol bacağına platin taktılar. Şimdi babam çalışamaz bir vaziyette. Babamı nasıl emekli edebiliriz ve ne zaman emekli olabilir?
Yankı Metin BUDAK
Cevap: Babanızın en az yüzde 40 işgücü kaybı varsa ve vergi indirim hakkı alabilirse, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan, vergi indirim hakkı almış engelli olarak emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olur. Primi yeterli olduğundan vergi indirimi aldığı gün itibariyle emekli olabilir.
Vergi indirimi alamazsa, askerlik süresini(18 ay kabul edilmiştir) borçlanması halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Ve borçlanmadan sonra 485 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5375 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
