TORBA KANUNA GİRMEK İSTEYENLER DE VAR
Beş gündür Ocak ayı sonu veya Şubat başında TBMM’den geçmesi planlanan sosyal güvenlik düzenlemelerini yazdık.
Bu arada bu Torba Yasa içine girmek isteyen gruplar da var…
***Bağ-Kur borçlanmasında neden çiftçiler yok
Vergi kaydı veya esnaf oda-dernek kaydı veyahutta şirket ortağı olanlara, 2008 yılına kadar 5 defa geriye doğru borçlanma imkanı sağlandı 6. sı yolda, ancak tarımla uğraşan vatandaşlara bu hak hiç verilmedi taslakta da yine kapsam dışı tutulmuş.
Tarımla uğraşan ancak ziraat odasına kayıt yaptırmayan veya sattığı ürün için hiç tevkifat belgesi almayan çiftçiler Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından tarımsal destekleme almakta ancak SGK tarım sigortası kapsamında saymamakta, neden olarak da ziraat odası kaydı olmaması olarak gösterilmektedir. Ziraat odası kaydı yaptırsa da geriye doğru sigortalılık hakkı verilmemektedir. Ancak Bakanlıktan almış oldukları “Sarı Kart”larla balıkçılık faaliyetinde bulunanlar sigortalı sayılmakta ancak aynı bakanlıktan tarımsal destek alanlar tarım sigortalı olamamakta. Muhalefet 6111 sayılı torba kanun hazırlıklarında bu konu hakkında vermiş oldukları önergeler kabul görmedi.
Kahramanmaraş- Elbistan’da yaşayan Yunus Amca 2002 yılından beri tarımsal destek aldığını, ancak üretiminin büyük ölçekli olmadığından ziraat odası kaydı yaptırmadığını, sattığı ürün içinde muhtahsil makbuzu almadığını ancak, Tarım Bakanlığı beni çiftçi sayıyor fakat SGK saymıyor diyor ve torba kanunda kendilerine de en az 2002 yılına kadar geriye doğru borçlanma hakkı verilmesini istiyor.
***TÜRKİYE’DE İKAMET EDEN EV KADINLARI DA GURBETÇİLER GİBİ BORÇLANMA İSTİYOR
Yabancı ülkede yaşayan ev kadınlarına 3201 Sayılı Kanun gereğince borçlanarak, emekli olma hakkı verilmiştir. Ancak Türkiye’de ikamet eden ev kadınlarına 5510 sayılı Kanun öncesinde eşlerinden sağlık hizmeti alma hakkı olanlara sağlık primi ödemeden isteğe bağlı sigortalı olma imkanı bulunmaktaydı.
2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunda bu hak ev kadınlarından elinden alınmış oldu. Bunun yerine evde örgü örüp satanlara vergi dairelerinden alacakları muafiyet yazısına istinaden düşük prim ödeme imkanı getirilmiş olmasına karşın eski hakkı tam olarak geri getirmediği gibi başka mağduriyetlere neden olmuştur.
Şöyle ki;
1-Ev hanımları evde örgü örmek istemeyenler hu haktan yararlanmak için vergi dairesinden bu yazıyı olması için yalan beyanda bulunmak zorunda kalıyor.
2-Bu haktan yararlanan ev hanımların çalışan eşlerinin aile yardımları kesiliyor ve düşü prim ödemenin hiçbir avantajı olmuyor normal primi dahi geçiyor.
3-İsteğe bağlı sayıldığından doğum borçlanmasından yararlanamıyor.
Bu nedenle Türkiye’de ikamet eden ev hanımlarına eşlerinden dolayı GSS hakkı bulunması halinde sağlık primi ödemeden isteğe bağlı hakkı verilmesi ayrıca bu kapsamdaki ev hanımlarına 2008 yılına kadar geriye doğru borçlanma hakkı verilmesinin torba kanunda düzenleme yapılması halinde 2008 yılından önce kazanılmış hakkı olan isteğe bağlı ev hanımlarını hakları geri verilmiş olacaktır.
***Staj sigortası mağdurları da “Torba”ya girmek istiyor
Sosyal Güvenlik Sisteminde iki tür prim ödeme şekli ve bildirimi vardır. Bunlardan ilki iş kazası-meslek hastalığı sigortası da denilen kısa vadeli sigorta çeşididir ve diğeri de yaşlılık-malüllük-ölüm sigortası denilen uzun vadeli sigorta çeşididir. Emeklilik olarak bilinen primler de uzun vadeli sigorta primlerini içerir. Kısa vadeli sigorta sadece çalışılan-staj yapılan sürede çalışanın-stajyerin başına gelebilecek meslek hastalığı ve iş kazası içindir. Bu sigorta çırakları içindir aynıdır. Primlerini de (stajyer ve çıraklarda) okulları öder.
***İşverenler Bazen Uzun Vadeli de Ödeyebiliyor
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 19.06.1986 günü uygulanmaya başlanmıştır. Bu tarihten itibaren meslek lisesi öğrencilerinin sigortasını okudukları okullar yapmaya başlamıştır. Önceki yıllarda ise sigortaları işletmelere aitti ve bazı işletmeler kendilerine staja gelen öğrencileri kısa vadeli stajyerlik-çıraklık sigortası yerine uzun vadeli sigorta yapabilmekteydiler. Bu sebeple de 1986 yılından önce staj yapan çırak olanlar için işe girişler emeklilik için de başlangıç sayılabilmektedir. 1986 yılı ve öncesinde staj yapanların adlarına emeklilik primi ödenip ödenmediğini sigorta hizmet cetvelinde prim ödeme gün sayısı ve kazanç bildirilip bildirilmediği ile bakılabilir. Kendisi hakkında stajyer sigortası yapılan birisi için SGK web sayfasında işe giriş tarihi yazar ama işe giriş yazan yıllar için prim ödeme gün sayısı ve kazanç görünmez. Stajdan sonra ilk normal işe giriş (uzun vadeli prim ödenme) tarihinden itibaren de gün sayısı ve kazanç görünür. Sizlerin sigorta hizmet cetvelindeki yıllara bakın hangi yılda (tarihte) prim ödeme gün sayısı ve kazanç varsa emeklilik için sigorta başlangıcınız o tarihtir.
***Doğum Borçlanması İçin Başlangıç Sayılıyor
Normalde staj süresi sigortalılığı emeklilik için başlangıç kabul edilmemektedir. Ancak, SGK’nın 2010/106 sayılı genelgesine göre meslek lisesi stajı veya çıraklık sigortası başlangıcından sonra doğum yapanlar isterlerse doğum borçlanması yapıp emekliliklerini 4 sene öne alabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu, emeklilik primi ödenmeyen staj veya çıraklık sigortası başlangıcını nasıl, doğum borçlanması için sigorta başlangıcı sayabiliyorsa, erkeklere de (kadınlara da) çıraklık ve staj süresini borçlanma hakkı tanımalıdır.
***Staj ve Çıraklık Süresi Borçlanılabilmeli
1987 yılında Turgut Özal hükümeti zamanında TBMM’den geçen bir yasa ile isteyenler çıraklık ve meslek lisesi staj süresini tıpkı askerlik borçlanması gibi borçlanma hakkı verilmelidir. Zira binlerce stajyer ve çırak o yılları borçlanıp emeklilik primlerini kendi ceplerinden ödeyip, emeklilik için başlangıç saydırmak için can atıyor ve bana göre de haklılar. Bu sebeple de TORBA’ya girmek istiyorlar.
TORBA’ya girmesi tartışılanlar…
Torba yasaya girmesi hemen hemen kesinleşenleri bugüne kadar bu diziden okudunuz, bir de Torbaya girip girmemesi tartışılan sosyal güvenlik uygulamaları da var…
***Doğum izni 20 aya çıkacak mı?
Halen, doğum öncesi 8 ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta olan doğum izni süresinin artırılması da tartışılan konulardan birisi. Mevcut tasarıya göre doğum izninin 20 haftaya çıkarılması planlanıyor. Ancak, bu konu daha netlik kazanmadı. Zira, işverenler üzerinde kadın istihdamını azaltmasından korkuluyor. Konuyla ilgili Bakan Çelik, "Bunun 20 hafta olması konuşuluyor ama biz Bakanlık olarak iş dünyası ve sendikalarla beraberiz. Orada gördük ki bu kadının istihdamına bir avantaj değil dezavantaj olarak yansıyacak. Kadının çok izinli olması demek çok sayıda kadının istihdamı anlamına gelmiyor. Burada bu dengeleri doğru kurmamız gerekiyor. Bu nedenle de bu konu birinci önceliğimiz değil" demektedir.
Ali TEZEL - GAZETE HABERTÜRK
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİLİK DANIŞMANLIĞI
Emeklilik Tarihinizi Hesaplatmak için tıklayın
SGK Hizmet Birleştirme İşlemleri hakkında bilgi için tıklayın
SSK ve Bağ-kur Emeklilik Başvurularınız için tıklayın
Bağ-kur Hizmet ve Prim Borcu Sorunlarınız için tıklayın
Askerlik Borçlanmasıyla Erken Emeklilik Hesabı için tıklayın
Çözemediğiniz Her Türlü SSK ve Bağ-kur Sorunları için tıklayın
SSK ve Bağ-kur Emeklilik Başvurularınız için tıklayın
Bağ-kur Hizmet ve Prim Borcu Sorunlarınız için tıklayın
Askerlik Borçlanmasıyla Erken Emeklilik Hesabı için tıklayın
Çözemediğiniz Her Türlü SSK ve Bağ-kur Sorunları için tıklayın
AŞAĞIDAKİ KONU BAŞLIKLARI İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
