Hangi Mevsimlik İşçinin Yıllık İzin Hakkı Vardır?
Soru: 1989 yılında (Köy Hizmetleri) İl Özel İdare Müdürlüğü'nde geçici işçi olarak işe başladım. 2001'de kadrolu oldum. 1989-2001 yılları arası mevsimlik çalıştığım için ücretli ya da ücretsiz olarak hiç izin kullanmadım. 01.01.2013 tarihi itibari ile emeklilik dilekçemi vereceğim. Mevsimlik çalıştığım yıllar için izin haklarımı nasıl arayabilirim? Daha önce mevsimlik olarak çalışıp emekliye ayrılan arkadaşlardan kurumu mahkemeye verip geriye dönük yıllar için izin hak edişleri olduğu ve izin paralarını aldığı tespit edilmiştir. Bir de mevsimlik çalıştığım yıllar için çok az miktarda kıdem tazminatı alacağım söylenmektedir. Konuyla ilgili görüşlerinizi alabilir miyim? F.ŞİRİN
Cevap: İş Kanunu gereği bir işçi işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de dahil olmak üzere, en az bir yıl çalışmışsa bu işçiye yıllık ücretli izin verilmeye başlanır. İşçilerin yıllık ücretli izne hak kazanmalarında bu bir yıllık sürenin hesabında aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınması gerekir. Yıllık izne hak kazanmak için gerekli olan bir yıllık süre içinde kanunda sayılan haller haricindeki nedenlerle işçinin devamının kesilmesi durumunda, bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenir ve bu suretle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına kaydırılarak aktarılır. İşçi, bu hükümlere göre hesaplanacak her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır. Konuya ilişkin bu temel bilginin üzerine sorduğunuz özel konuya geçelim.
Mevsimlik işçilerin izin hakkı yasal olarak bulunmamaktadır.
Ancak uygulamada mevsimlik iş ile sürekli iş arasında doğan karışıklıklar adı mevsimlik işçi olan işçilere de zaman zaman izin hakkının doğmasına yol açmaktadır. Bu yol ancak yargı kararları ışığında açılabilmektedir. Her ne kadar mevsimlik işçilerin yıllık izin haklarının olmadığı vurgulansa da niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik ve kampanya işlerinde sürekli çalışan işçiler hakkında Yıllık İzin hakkının uygulanması mevzuatta yer alan bir konudur. Bu kapsamda hem mevsimlik işyerlerindeki sürekli işlerde çalışanlar ile çalışma devamlılığı itibariyle yıllık izinde esas alınan 1 yıllık süreyi aşanların izin hakkını teslim etmek gerekmektedir.
Nitekim Yargıtay da 30.11.2011 tarihli ve sizin gibi Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünde çalışan bir mevsimlik işçi tarafından açılan davada mevsimlik işçi tanımını ve izin hakkının doğma ölçütlerini sarih olarak "Çalışmanın sadece yılın belirli bir döneminde yoğunlaştığı işyerlerinde yapılan işler mevsimlik iş olarak tanımlanabilir. Söz konusu dönemler işin niteliğine göre uzun veya kısa olabilir. Her zaman aynı miktarda işçi çalıştırmaya elverişli olmayan ve işyerinde yürütülen faaliyetin niteliğine göre işçilerin her yıl belirli sürelerde yoğun olarak çalıştıkları ve fakat yılın diğer döneminde işçilerin iş sözleşmelerinin ertesi yılın faaliyet dönemi başına kadar ara vermeyi gerektiren işler mevsimlik iş olarak değerlendirilebilir" diyerek açıkça ortaya koymaktadır. Buna göre bu tanıma uymayan işyerlerinde mevsimlik işçi adı altında çalışan işçilerin de izin hakkı bulunduğu gibi çalışma süresi olarak yılda 11 ayın aşıldığı işyerinde çalışan mevsimlik işçinin o yıldan itibaren artık sürekli işçi mahiyeti kazandığı ve o tarihten sonraki çalışmaları hakkında da yıllık iznin verilmesi gerektiği teslim edilmektedir. Sizin de 1989-2001 yılları arasında yılda 11 ayı geçen bir çalışma süreniz varsa o yıldan 2001 yılına kadar geçen süredeki fiili çalışmalarınız ölçüsünde ek olarak yıllık izin hakkınızın doğması gerekir.
Hakkaniyet gereği bir yıldan az örneğin yılda 6 ay 8 ay gibi çalışan işçilere tam yıl çalışan işçiler gibi kıdem tazminatı ödenmemektedir. Örneğin mevsimlik olarak yılda 8 ay çalışan bir işçi 10 yıl sonra tazminata hak kazandıracak bir şekilde ayrıldığında işverenin ödeyeceği kıdem tazminatının hesabı 10x8 = 80 ay yapmakta, o da 6 yıl 8 aya tekabül etmektedir. Bu durumda bahse konu işçiye tavanı aşmamak kaydıyla en son aldığı süreklilik kazanmış her türlü ayni ve nakdi ödemeler dâhil aylık brüt ücretin 6,66 katı tutarında kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
Şevket TEZEL - SÖZCÜ
- ► Yıllık izin kullanımında ince noktalar
- ► Yıllık Ücretli İzin hakkı ve süreleri
- ► Yıllık izinler nasıl takip edilecek?
- ► Pazar günleri yıllık izin hakkına ilave edilir mi?
- ► Yıllık izin kullandırılmayan işçinin iş akdini haklı nedenle fesih etmesi hk.
- ► Yıllık izin birleşmesi oluyor mu?
- ► İşverenlerin yıllık izin kullandırmak yerine işçilere parasını ödemesi hk.
- ► Yıllık izin hakkı
- ► Yıllık izin ücreti
- ► Yıllık İzinle İlgili Merak Edilen Hususlar
- ► Yıllık izinde tatil günleri hesaba katılır mı?
- ► Yıllık izin hakkımız ne zaman doğuyor
- ► Yıllık İzinde Tereddütlü Konular
- ► 10 Soruda Yıllık İzin Uygulaması
- ► Yıllık İzinlerin Hesabı
