Prim indirimi gelecek mi?

Bağ-Kur sigortalılarına da prim indirimi gelecek mi?

5510 sayılı Kanun'a göre;


1) Köy ve mahalle muhtarı seçilenler,

2) Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan;

a) Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar,

b) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlar,

c) Kolektif şirketlerin ortakları,

ç) Limitet şirketlerin ortakları,

d) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları,

e) Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları,

f) Donatma iştirakleri ortakları,

g) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları,

ğ) Tarımsal faaliyette bulunanlar,

h) 10/7/1953 tarihli ve 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanun'a tabi jokey ve antrenörler

sigortalı sayılıyorlar.

Sosyal güvenlik uygulamalarımızda her zaman göz ardı edilmiştir Bağ-Kur'lular. Ne teşvikten yararlanabilir, ne de bir kuruş borcu olduğunda sağlıktan.

Üstelik emeklilik için 9.000 gün prim ödeyip, çok düşük bir emekli aylığı alır Bağ-Kur'lular. Bağ-Kur'luların sosyal güvenlik reformu öncesinde yüzde 40 olan sigorta prim oranı reformla birlikte 1.10.2008 itibariyle düşürüldü. Bağ-Kur'luların prim oranı işin tehlikesine bağlı olarak yüzde 33,5 ile yüzde 39 arasında uygulanıyor. Bunun yüzde 20'si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi; yüzde 1 ilâ yüzde 6,5 oranları arasındaki kısmı kısa vadeli sigorta kolları primi ve genel sağlık sigortası primi yüzde 12,5'i olarak uygulanıyor.

Yani, Bağ-Kur sigortalısı en düşük yüzde 33,5 oranında prim ödüyor. Burada primlerini düzenli ödeyen, borcu olmayan Bağ-Kur'lulara da, tıpkı SSK sigortalılarına yapılan beş puanlık prim indirimi uygulamasındaki gibi, bir indirim yapılması gerekiyor. Örneğin, primlerini düzenli ödeyen, Bağ-Kur prim borcu olmayan sigortalılara yüzde 33,5 yerine yüzde 28,5 oranında prim alınması hem tahsilatı artıracak, hem de hakkaniyete uygun olacaktır.

Hazır yeni bir teşvik yasası hazırlanırken bu yönde de bir düzenleme getirilmesinin tam zamanıdır.

***

Bağ-Kur'luların prim tutarı

1.10.2008 öncesi dönemde 24 gelir basamağına göre prim ödeyen Bağ-Kur'lular, artık basamak sistemiyle prim ödemiyor. Basamak sistemi 1.10.2008 itibariyle kaldırıldı. Bağ-Kur sigortalılarının, emeklilik ve sağlık haklarından yararlanmak için ödemeleri gereken sigorta primlerinin tutarını, kendisi asgari ücretle (886,50 TL), asgari ücretin 6,5 katı (5.762,40 TL) arasında kalan olmak şartıyla kendisi tarafından belirlenmesi gerekmektedir.

Bağ-Kur'lular aynı zamanda sigortalı çalıştıran işveren ise prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin 30 katından az olamaz. Yani, bir işverenin en yüksek ücret ödediği işçisinin maaşı 3 bin TL ise kendi Bağ-Kur primini de en az bu tutar üzerinden yatırması gereklidir. Bu tutardan düşük prim bildirildiğinin tespit edilmesi halinde aradaki farkın primi, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilmektedir.

5510 sayılı Kanun'a göre, şirket ortakları işveren sayılmadığından dolayı limitet şirket ortaklığı veya anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi ortaklığı nedeniyle Bağ-Kur sigortalısı olanlar işveren sayılamayacağından dolayı, bu kişiler şirketlerinde çalıştırılan sigortalıların ücret tutarına bakılmaksızın kendi belirleyecekleri tutar üzerinden Bağ-Kur primi ödeyebilecektir.

İbrahim Işıklı - DÜNYA