Örneklerle Temmuz Emekli Zamları
SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarına temmuz ayı zamları yansıtıldı. Zamlı maaşlar bayram öncesi hesaplara yattı. Fakat okurlarımızdan gelen sorulardan, bu konuda kafaların hayli karışık olduğu anlaşılıyor. Dolayısıyla kime ne kadar zam yapıldı, seyyanen zammı kimler aldı, kimler almadı sorularını netleştirmiş olalım.
Kalem kalem zamlar
Temmuz ayı zammı kapsamında maaşlara yansıyan zamlar şöyle:
• Maaş tutarı ne olursa olsun, tüm emeklilere ve bunların dul ve yetimlerine %4,76 oranında enflasyon farkı ödendi.
• Enflasyon farkı uygulandıktan sonra maaşı 1000 TL’nin altında olan emekli, dul ve yetimlere ayrıca seyyanen 100 TL zam verildi. Emeklinin kendisi 100 TL’nin tamamını alırken, dul ve yetim aylığı alanlar hisseleri oranında zam aldı. Örneğin eşinden %50 oranında dul aylığı bağlanan kişi, 100 TL değil 50 TL seyyanen zam aldı.
• Enflasyon farkı uygulandıktan sonra maaşı 1.100 TL’nin altında kalan emeklilerin maaşı 1.100 TL’ye tamamlandı. Örneğin 980 TL emekli aylığı alan Ahmet Bey’in maaşı önce %4,76 artırılarak 1.026,64 TL oldu. Daha sonra seyyanen zam uygulanarak maaşı 1.100 TL’ye tamamlandı.
• Enflasyon farkı uygulandıktan sonra maaşı 1.100 TL’nin üstüne çıkan emekli, dul ve yetimlere ayrıca seyyanen zam verilmedi.
• Emekli olduktan sonra esnaf, vergi mükellefi veya şirket ortağı olarak çalışmaya devam edenlerden kesilen %15 oranındaki destek primi, temmuz itibariyle %10’a düştü.
Dolayısıyla bu emeklilerin maaşında ayrıca %5’lik bir artış oldu. Örneğin normalde 1.200 TL emekli aylığı alan Mehmet Bey’in aylığından %15 SGDP kesiliyor ve eline net 1.020 TL geçiyordu. Temmuz ayında Mehmet Bey’in 1.200 TL olan maaşına %4,76 oranında enflasyon farkı uygulandı ve aylığı 1.257 TL oldu. SGDP kesintisi de %10’a indirilince temmuz ayında Mehmet Bey’in eline net 1.131 TL geçti. Mehmet Bey’in aylığı 1.100 TL’nin üzerinde olduğu için ayrıca seyyanen zam almayacak.
Öte yandan emekli aylıklarındaki artış konusunda vatandaşın kafasını karıştıran bir konu da sağlık kesintileri. Emekli, dul veya yetimin bir önceki ayda yaptığı optik, ilaç, muayene ve diğer sağlık harcamalarından kaynaklanan kesintiler, takip eden aydaki emekli aylığından yapılıyor. Böyle olunca vatandaş net olarak ne kadar zam aldığını tam kestiremeyebiliyor. Fakat dileyen kişiler e-devlet üzerinden veya SGK müdürlüklerine başvurarak, maaşından yapılan kesintileri ve zamları öğrenebilirler.
Prim ödenmemişse borçlanırsınız
Soru: Sadettin Bey, ben 1994 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım. 2000 yılında doğum yaptım. Doğum izni olarak doğum öncesi ve sonrasıyla toplam 84 gün izin kullandım. Bu durumda doğum borçlanması yapabilir miyim? Yapabilirsem emeklilik yaşım değişir mi? Nuray Ö.
Cevap: Değerli okurum, doğum borçlanması yapabilmeniz için doğumdan sonraki iki yıllık sürede çalışmamış veya isteğe bağlı sigorta primi ödememiş olmanız gerekiyor. Yani hizmet cetvelinizde bu sürenin boş olması lazım. Siz doğumdan önce ve sonraki 84 günde ücretli doğum izni kullanmışsınız. Bu sürenin doğum öncesi kısmını borçlanamazsınız. Doğumdan sonraki kısmını ise eğer işveren tarafından emeklilik primleriniz ödenmemişse borçlanabilirsiniz. Borçlanacağınız bu süre emeklilik yaşınızı değiştirmez, sadece prim gün sayınızı artırır.
Sadettin ORHAN - BUGÜN
