Yurtdışı Borçlanması Hakkında Değişiklik Var
5510 sayılı Kanuna göre borçlandırılacak yabancı ülkelerdeki çalışmalarla çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinden hangisinin iptal edileceği, hangisinin geçerli sayılacağının belirlenmesinde çalışılan yabancı ülkenin Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunup bulunmamasına göre uygulama yapılıyor.
Sözleşmeli ülkelerle ülkemizdeki sürelerin çakışmasında uygulama değişikliği var
Buna göre;
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerdeki çalışmalar ile ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin çakışması halinde, ülkemizdeki prim ödeme süreleri iptal edilip yurtdışı çalışma süreleri talep halinde borçlandırılıyordu.
2013/39 sayılı Genelge ile yapılan değişiklik sonucu artık sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerdeki sigortalılık süreleri ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme süreleri, SGK'nın denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından düzenlenen raporlara istinaden yapılan tespitler dışında iptal edilmeyecek. Bu sürelerle çakışan yurt dışı süreleri 3201 sayılı “Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun”a göre borçlandırılmayacak.
Yurtdışı borçlanmasıyla ilgili olarak diğer tür çakışmalarda uygulama değişikliği yok ancak bu uygulamaları da yeniden hatırlamakta fayda var.
Sözleşmesiz ülkelerdeki sürelerle çakışan süreler
Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerdeki çalışmalar ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin mevzuatımıza göre geçerli hizmet olarak kabul edilmesi halinde iptal edilmeyip bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri borçlandırılmıyordu. Buna karşın, ülkemizdeki hizmetlerin geçersiz kabul edilmesi halinde ise yurtdışı süreleri borçlandırılabiliyordu.
İşsizlik ve Ev Kadınlığı Süreleri ile Türkiye'deki Prim Ödeme Sürelerinin Çakışması
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanıp imzalanmadığına bakılmaksızın yabancı ülkelerde işsizlik ile ev kadınlığında geçen sürelerin ülkemizdeki geçerli prim ödeme süreleri ile çakışması durumunda, bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri borçlandırılmıyor.
İsteğe bağlı prim ödenen süreler için yurtdışı borçlanması
Keza Türkiye’deki sosyal güvenlik kanunlarına göre yurtiçinde isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerde, sözleşmesiz ülkelerde geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreler borçlandırılmıyor.
Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre yurtdışından ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemenin mümkün olduğu Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre hariç olmak üzere sözleşmeli ülkedeki çalışma süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerin çakışması halinde, isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilip, yurtdışı süreleri talep halinde borçlandırılıyor. Ancak, bu dört ülkedeki ev kadınlığı süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya tabi sürelerin çakışması halinde ise isteğe bağlı sigorta geçerli kabul ediliyor ve bu sürelerdeki yurtdışında geçen ev kadınlığı süreleri borçlandırılmıyor.
Şevket TEZEL - alitezel.com
