Yurtdışı Borçlanması Hakkında Değişiklik Var – 2
2013/39 Sayılı SGK Genelgesi ile yurtdışı borçlanmasındaki bir takım hak kayıplarının sulhen düzeltme yollarının açılmasına ilişkin getirilenleri bugün de irdelemeye devam ediyoruz.
Yurtdışı borçlanması hakkında yapılan yeni değişiklikler
Malûllük aylığı tek taraflı olarak uygulanan Belçika, Fransa, Hollanda ve İsviçre sözleşmelerine/anlaşmalarına göre akit ülkelerce malûllük aylığı bağlanmış dosyalarda ülkemizdeki sigortalılık sürelerinin asgari sigortalılık sürelerinden fazla olması halinde dahi ülkemizden malûllük aylığı bağlanmaması gerekiyor.
Bununla birlikte bu dosyalardaki yaşlılık aylığı talepleri akit ülkenin malûllük aylığını yaşlılık aylığına dönüştürmesini beklemeden işleme alınması gerekiyor. Eski uygulamaya göre ise malûllük aylığı yaşlılık aylığına dönüşmeden Türkiye'deki sigortalılık süreleri yok sayılıyor, bu sürelerle ilgili haklar sulhen kullanılamıyordu.
SGK 2013/39 sayılı Genelgesiyle artık bu sürelerin yaşlılık aylığı bağlanması ile gerek yurt içi gerekse yurt dışı borçlanmalarında statünün belirlenmesinde hesaba dahil edileceği, yani yargı yoluna başvurulmadan Türkiye'deki bu sürelerin aylık bağlanmasında kullanılabileceği belirtiliyor.
Örneğin 1990-1999 yılları arasında Türkiye'de SSK'lı statüde 1900 gün çalıştıktan sonra Fransa'ya giden ve çalışmaya başlayan gurbetçi işçi Fransa'da çalışırken malûl hale gelmiş ve malûllük aylığı almak amacıyla başvuru yapmışsa, anlaşma gereği SGK ile Fransa Sigorta Kurumu arasında yapılan yazışma sonucu Türkiye'deki günleri Fransa'ya bildiriliyor ve bu süreler adeta oradaki aylıkta kullanılmış gibi değerlendirilerek, sonradan bu günler Türkiye'den bağlanacak aylıklarda kullanılamıyordu. Evet mamafih yargı yoluna başvuru halinde bu sürelerin Türkiye'de yurtdılı borçlanması da yapılarak emeklilikte kullanılmasının yolu açılabiliyordu ama sulhen bu mümkün olmuyordu.
Buna karşın Fransa, Hollanda, İsviçre dışındaki ülkelerde çalışan Avrupalı Türklerin ülkemizde çalışması varsa ve bulunduğu ülkede malûlen emekli olmuşlarsa malûliyet sigortası uygulaması iki taraf ülkeyi de bağladığından mutlaka sigortalının durumuyla ilgili raporlar incelenip yurtdışında veya ülkemiz sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenen raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SSK 4-(a) ve Bağ-Kur 4-(b) kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmiş olması koşuluyla malûllük aylığının bağlanması mümkün bulunuyor.
Şevket TEZEL - alitezel.com
