Yüksek Emekli Maaş İçin Ne Yapmalı?
SORU: Sigortalı olarak bir şirkette 17 yıldır çalışıyorum. İleride emekli olduğumda yüksek maaş almak için ne yapmalıyım?
Cem OKÇU - İzmir
YANIT: Basit bir anlatımla, emekli aylığı; “ortalama aylık kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımı” şeklinde hesaplanıyor.
Ortalama aylık kazanç; sigortalı olduğunuz sürece, üzerinden prim ödenen kazanç (yani ücret vb. gelir) tutarı toplamının, toplam prim gün sayısına bölünmesi ile bulunuyor. Aylık bağlama oranı ise, toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak hesaplanıyor.
Buna göre, ortalama aylık kazanç ne kadar yüksek olursa, bağlanacak emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Bunun için de primlerin yüksek ücret üzerinden ödenmesi gerekiyor. Şu anda, sigorta primine ve dolayısıyla emekliliğe esas aylık tavan ücret 6.639,90 TL. Tavan ücret Ocak 2014’de artacak. Aylığı tavan ücretten düşük olanlar, ikinci bir işyerinden aylık alarak, ücretlerini yükseltebiliyorlar.
İşverenin, bordroda ücreti düşük gösterip, aradaki farkı açıktan ödemesi olayında, “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme” olayı söz konusu olup, yaptırımı; “18 aydan 3 yıla kadar hapis” ve hesaplanan “verginin 3 katı vergi ziyaı” cezasıdır. (VUK Md. 359/a-2)
Özet olarak, düşük ücret gösterme “patlamaya hazır bir bomba” olarak düşünülmeli...
Şükrü KIZILOT - HÜRRİYET
