Prim gün sayısına ihtiyacı olanlar doğum borçlanmasıyla erken emekli olabilir
Soru: Merhaba Şerif Bey; Doğum borçlanması hakkından, en doğru biçimde nasıl yararlanabileceğim konusunda bilginizi rica ediyor, şimdiden çok teşekkür ediyorum. En çok merak ettiğim konu ise, bu sayede emeklilik yaşı öne çekiliyor mu? Doğum yılım: 1969, Sigorta başlangıcım: 1994, 1. Doğumum: 1992, 2. Doğumum: 1999 Nurcan D.
BORÇLANMA PRİM GÜN SAYISINI TAMAMLAYAMAYANLAR İÇİN ANLAMLI
Doğum borçlanmasının emeklilik yaşını etkilemesi konusunda bu hafta sizlerden oldukça fazla soru geldi. Bu nedenle tek tek soruları cevaplamak yerine, doğum borçlanmasının hangi hallerde emekli olma yaşını etkilediğini sizlere anlatmak istiyorum.
Doğum borçlanması yapabilmenin en önemli şartı doğumdan önce 4/a kapsamında (SSK sigortalısı) sigortalı olmaktır. Dolayısıyla doğum borçlanması şartları askerlik borçlanması şartlarından farklı olduğu için işe giriş tarihi geriye çekilmediğinden emeklilik yaşını her zaman etkilemeyebilir.
Normal yoldan yani 20 yıl sigortalılık ve işe giriş tarihine göre 5000 ila 5975 prim günü şartı üzerinden emekli olacak olan kadınlar, emekli olmak için aranan 20 yıl sigortalılık şartı ile yaş şartını tamamlamakla birlikte prim ödeme gün sayısı eksik kaldığı için emekli olamamış iseler doğum borçlanması yapmak suretiyle kendilerini 4 sene daha erken emekli yapabilir. Örneğin; ilk defa 15 Nisan 1989 tarihinde sigortalı olan ve 3860 gün prim ödemesi olan 1965 doğumlu kadın sigortalı 20 yıl sigorta-45 yaş 5300 gün prim ödeme şartına tabidir. İlk defa sigortalı olduğu 15 Nisan 1989 tarihinden sonra 2 doğum yapmış ve doğumdan sonraki sürelerde de prim ödemesi yok ise yapacağı 1440 günlük doğum borçlanması ile 20 yıl sigorta-45 yaş 5300 gün prim ödeme şartını sağlayacak ve 4 sene daha erken emekli olabilecektir.
15 YIL 3600 GÜN ŞARTIYLA EMEKLİLİKTE BORÇLANMANIN ÖNEMİ BÜYÜK
Şayet, 15 yıl 3600 gün 50 yaş şartına tabi olan ve bu üç şartın aynı anda yerine gelmesi şartından 15 yıl ve 50 yaş şartını daha önce sağlamakla birlikte 3600 gün şartını sağlayamayan ya da daha sonra sağlayacak olan kadınlar doğum borçlanması yolu ile 3600 gün şartını daha erken yerine getireceğinden bazen 2 ya da 4 sene erken emekli olma hakkını elde edebilir. Zira; 15 yıl 3600 günle emeklilikte 50 yaş şartı kademeli olarak 58 yaşına kadar uzanabilmektedir. Örneğin; ilk defa 20 Ocak 1988 tarihinde sigortalı olan 10 Nisan 1958 doğumlu kadın sigortalının şu ana kadar 2200 gün prim ödemesi varsa ara vermeden prim ödemeye devam etse dahi 3600 gün şartını yerine getireceği tarih 23 Mayıs 2014 tarihinden sonra olacağı için 15 yıl 3600 günle emekli olma yaşı 58 olacaktır. Oysa bu kadın sigortalı 1400 gün doğum borçlanması yapmak suretiyle 3600 gün prim ödeme şartını 24 Mayıs 2005 ila 23 Mayıs 2008 aralığında yerine getirecek, bu aralıkta 15 yıl sigorta ve 50 yaş şartı da sağlanmış olacağından 54 yaşında yani 4 sene daha erken emekli olmaya hak kazanacaktır.
9 EYLÜL 1981 TARİHİNDEN ÖNCE SİGORTALI OLAN KADINLAR AVANTAJLI
15 yıl sigorta 3600 günle emeklilikte 9 Eylül 1981 tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlar avantajlı, zira bunlar için yaş şartı sabit ve 50. Bu tarihten önce sigortalı olan kadınlar 50 yaşı tamamladıkları tarihte 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim ödeme şartı gerçekleşmiş ise emekli olur.
Yine ilk defa sigortalı olduğu tarih 9 Eylül 1981 öncesi olduğu için 15 yıl 3600 günle emeklilikte 50 yaş şartına tabi olanlar 50 yaşını tamamlamakla birlikte 3600 gün şartını sağlayamamış ve prim gün sayısına ihtiyaç duyuyor iseler 4 yıla kadar daha erken emekli olma hakkını elde ederler. Örneğin; ilk defa 10 Mart 1980 tarihinde sigortalı olan 1 Ocak 1962 doğumlu kadın sigortalının şu ana kadar 2140 gün prim ödemesi varsa 10 Mart 1980 tarihinden sonraki 2 doğuma ait primi ödenmemiş 1440 gün için doğum borçlanması yapar kalan 20 günlük eksik süreyi isteğe bağlı sigortalılık ya da çalışma yoluyla 3600 günü tamamlarsa 1 Ocak 2012 tarihinde yani 4 sene önce emekli olma hakkını elde eder.
Okurumuzun sorusuna cevap verecek olursak ilk defa 1994 yılında sigortalı olduğu için 1992 yılında yaptığı doğum için borçlanma yapması mümkün olmamakla birlikte 1999 yılındaki doğum için doğumdan sonra 2 yıl da primi ödenmemiş süre varsa bu süreleri borçlanması mümkün. Okurumuzun işe giriş tarihi 24 Mayıs 1994 tarihinden önce ise emekli olma yaşı 50 ve ödemesi gereken prim gün sayısı 5675 gündür. İşe giriş tarihi 23 Mayıs 1994 sonrası ise bu kez 51 yaş ve 5750 gün prim ödeme şartına tabi olacaktır. Dolayısıyla emekli olma tarihi işe giriş tarihine göre 2019 veya 2020 yılında gerçekleşecek. Şayet emekli olacağı 2019 veya 2020 tarihine kadar prim ödeme gün şartını sağlayamaz ise eksik kalan süreleri borçlanmak suretiyle daha erken emekli olması mümkün olacak. Prim gün sayısını bu tarihlere kadar tamamlayabilirse doğum borçlanması yapmasının herhangi bir esprisi olmayacaktır.
DOĞUMDAN ÖNCE SSK İSTEĞE BAĞLI SİGORTALISI OLANLAR ŞANSLI
Soru: Eşim SSK İsteğe bağlı sigorta primi ödüyordu, durdurdu. Bu arada eşim doğum yaptı, 3 sene sonra tekrar SSK isteğe bağlı sigortayı başlattı. Bu iki isteğe bağlı arasında olan boşluğu doğum borçlanmasıyla tamamlayabilir miyim? Hasan R.
Doğumdan önce SSK isteğe bağlı sigortalısı olanlar şanslı. Çünkü SSK isteğe bağlı sigortalılık 4/a kapsamında sayılmakta, doğum yapan kadın doğum sonrasına ait sürelerde prim ödememişse bu süreleri borçlanabilmektedir. İsteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısı iken doğum yapan kadınlara doğum sonrasına ait sürelerde prim ödememişse doğum borçlanması hakkı verilmediğini özellikle belirtmek isterim...
ŞERİF AKÇAN - TÜRKİYE